Bijna iedereen van ons kan een papieren vliegtuigje of een papieren bootje vouwen. Sommigen kunnen zelfs een overhemd met stropdas voor vrienden vouwen. Het is leuk en laat zien hoe behendig je met je vingers kunt zijn en welke vaardigheden je hebt. Laten we samen ontdekken wat Origami is, wanneer het ontstaan is, populair werd en waarom het een echte kunstvorm is. Origami is een kunst die ons geduld, precisie en het vermogen leert om schoonheid in kleine dingen te zien. Door Origami verkennen we de wereld en onszelf, ontwikkelen we creatief denken en fijne motoriek. Laten we ons verdiepen in de definitie van deze term en de geschiedenis van deze kunst die meer dan 1000 jaar oud is.
Origami: Definitie
Origami (jap. 折り紙) is een oude Japanse kunst van het vouwen van papier zonder het gebruik van schaar en lijm. Het woord "Origami" zelf komt voort uit twee Japanse wortels: "ori" (vouwen) en "kami" (papier). In verschillende culturen zijn er eigen benamingen voor deze kunst. In Korea wordt het bijvoorbeeld "jongi-jeobgi" genoemd, wat ook "papier vouwen" betekent. In Spanje en Latijns-Amerikaanse landen wordt de term "papiroflexia" gebruikt, terwijl in Engelstalige landen de Japanse term "origami" gangbaar is geworden.
Origami is een kunstvorm die precisie, geduld en ruimtelijk denken vereist. Elke vouw, elke buiging van het papier heeft een betekenis en leidt tot de creatie van de uiteindelijke vorm. Van eenvoudige figuren die kinderen kunnen vouwen, tot complexe modellen die door meesters worden gemaakt, omvat Origami een breed scala aan complexiteit en schoonheid.
Ondanks de verschillen in namen en culturele contexten blijft de essentie van Origami onveranderd - het is de kunst om een plat vel papier door vouwen in een driedimensionale figuur te transformeren. Het is een kunst die wiskundige precisie en artistieke visie, traditie en innovatie verenigt.
De Geschiedenis van Origami
Het oude China: De geboorte van papier (tot de 7e eeuw n.Chr.)
In het oude China, vermoeid van ongemakkelijke hout- en bamboe tabletten en dure zijde en wol, werd tot de 3e eeuw v.Chr. papier uit moerbeiboomschors en bamboe uitgevonden. Officieel werd de keizer pas in 105 n.Chr. over deze technologie geïnformeerd. Papier werd gebruikt om te schrijven, voor religieuze doeleinden en in het dagelijks leven, bijvoorbeeld voor de beroemde lantaarns.
Introductie in Japan: Het zaad van Origami (7e-12e eeuw)
Ondanks China's pogingen om het geheim van de papierproductie te bewaren, bracht de rondreizende boeddhistische monnik Dan Ho deze kennis in de 7e eeuw naar Japan. Hierover wordt geschreven in de "Japanse Kronieken" (Nihongi). In Japan vond papier breed toepassing in het dagelijks leven: men maakte er kamerschermen, ramen, paraplu's en kledingelementen van. Een bijzondere rol speelde het in boeddhistische rituelen.
Filosofische reflectie: Vereniging met Boeddhisme en Shinto (8e-12e eeuw)
In deze periode vormde zich de filosofische basis van Origami. Het Japanse Zen-Boeddhisme zocht de waarheid in de schoonheid van elk moment, in de broosheid en vergankelijkheid. Het Shintoïsme bracht het idee van de aanwezigheid van een godheid (Kami) in elk ding, vooral in het ongewone. Zo ontstond Origami (Jap. 折り紙, gevouwen papier) als een kunst vol diepe betekenis.
Tijdperk van de Aristocratie: Origami aan het hof (1185-1573)
In de Kamakura- en Muromachi-periodes werd Origami een kunst en vermaak voor de aristocratie. Het vermogen om elegante figuren te vouwen werd beschouwd als een verplichting voor hovelingen. Notities en brieven werden vaak gevouwen in de vorm van vlinders, kraanvogels of kunstige figuren om goede wensen en gevoelens uit te drukken.
Democratisering van de Kunst: Origami voor iedereen (1573-1867)
In de Azuchi-Momoyama- en Edo-periodes werd papier toegankelijker en verspreidde Origami zich onder het gewone volk. Er ontstonden veel nieuwe figuren die klassiekers werden, zoals bijvoorbeeld de kraanvogel Tsuru - een symbool voor geluk en een lang leven.
Systematisering en Verspreiding: De eerste Origami-boeken (eind 18e - midden 19e eeuw)
In 1797 werd Senbazuru Orikata (Hoe duizend kranen te vouwen) uitgebracht met de beschrijving van 49 kraanmodellen, die verwijzen naar de legende van de wensvervulling. In 1845 werd "Kan no mado" (Raam naar het midden van de winter) gepubliceerd, dat nog gevarieerdere figuren presenteerde. Origami werd uiteindelijk een tijdsbesteding die voor alle lagen van de samenleving toegankelijk was.
Modern Origami
De ontwikkeling van het origami in de 20e en 21e eeuw is sterk verbonden met de naam Akira Yoshizawa. Deze Japanse meester heeft een onschatbare bijdrage geleverd aan de popularisering en verdere ontwikkeling van de kunst van het papier vouwen.
Akira Yoshizawa werd geboren in 1911. In zijn jeugd werkte hij als technisch tekenaar in een fabriek en gaf hij les in beschrijvende meetkunde. Deze vaardigheden speelden later een belangrijke rol in zijn benadering van het origami. Na de Tweede Wereldoorlog, in 1952, gebeurde er iets dat het leven van Yoshizawa en de geschiedenis van het origami veranderde. Het tijdschrift "Asahi Graph" publiceerde foto's van zijn figuren, wat de meester grote bekendheid bracht.
Nadat hij beroemd was geworden, wijdde Akira Yoshizawa zijn leven aan de ontwikkeling en popularisering van origami. Hij publiceerde 18 boeken over deze kunst en maakte deze toegankelijk voor een breder publiek. Zijn belangrijkste bijdrage was de ontwikkeling van een systeem van symbolen voor het vouwen en acties bij het maken van figuren. Dit systeem, dat geen vertaling nodig heeft, wordt nog steeds gebruikt door origami-kunstenaars over de hele wereld.
Het is opmerkelijk dat juist een leraar van beschrijvende meetkunde zo'n universeel tekensysteem heeft ontwikkeld. Dit toont aan hoe Yoshizawa's eerdere ervaringen hem hebben geholpen bij het systematiseren en vereenvoudigen van de complexe kunst van het origami.
Voor zijn bijdrage aan de ontwikkeling van de Japanse cultuur werd Akira Yoshizawa geëerd met de hoogste onderscheiding van Japan - de Orde van de Rijzende Zon. Hij stierf in 2005 op 94-jarige leeftijd en liet een rijk erfgoed achter.
Het erfgoed van Yoshizawa omvat zijn boeken, het tekeningsysteem, honderden originele modellen en een filosofische benadering van het origami als een kunst die wiskundige precisie en artistieke visie combineert. Zijn werken blijven origami-kunstenaars over de hele wereld inspireren, en zijn lesmethoden en zijn tekeningsysteem vormen de basis voor het leren van origami.
Origami vandaag
In onze tijd heeft origami de grenzen van een eenvoudige hobby ver overschreden en vindt het toepassing in verschillende levensgebieden en wetenschappen.
Origami wordt vaak gebruikt als element van feestelijke decoratie en amusement in verschillende landen. De kunst van het papier vouwen is een populair hobby geworden die mensen van alle leeftijden aantrekt vanwege de toegankelijkheid en de mogelijkheid om mooie objecten te creëren uit een eenvoudig vel papier.
In de psychologie en geneeskunde heeft origami zijn toepassing gevonden als vorm van kunsttherapie. Deze methode helpt mensen omgaan met angst en woede, bevordert de concentratie en draagt bij aan ontspanning. In het werken met kinderen wordt origami gebruikt voor de ontwikkeling van fijne motoriek, ruimtelijk denken en het verminderen van emotionele spanningen. Logopedisten gebruiken origami-technieken in hun praktijk ter verbetering van de taalvaardigheid bij kinderen.
De principes van origami hebben onverwachte toepassingen gevonden in de ingenieurswetenschappen. In de geneeskunde, ruimtevaart en werktuigbouwkunde worden opvouwbare constructies gebruikt die geïnspireerd zijn door origami. Voorbeelden hiervan zijn opvouwbare stents voor hart- en vaatchirurgie of compacte zonnepanelen voor ruimtevaartuigen.
Vanuit een wiskundig oogpunt is origami een interessant onderzoeksgebied. Het doel van de origami-kunstenaar is het nauwkeurig bepalen van de positie van één of meerdere punten op het blad die de vouwen definiëren die nodig zijn voor de vorming van het uiteindelijke object. Dit leidt tot complexe geometrische vraagstukken.
Van bijzonder belang zijn de Huzita-axioma's - een reeks van zeven regels die geometrische constructies met plat origami formeel beschrijven. Deze regels zijn vergelijkbaar met klassieke constructies met passer en liniaal, maar overtreffen deze in sommige opzichten zelfs in hun mogelijkheden.
Origami evolueert nog steeds als kunst, wetenschap en educatief instrument. Het leert geduld, precisie, ontwikkelt ruimtelijk denken en creativiteit. Van eenvoudige figuren die een kind kan vouwen tot complexe wiskundige modellen en ingenieursoplossingen - origami bewijst dat een eenvoudig vel papier oneindige mogelijkheden biedt voor creativiteit en innovatie.
Nawoord
Als vader vouw ik regelmatig origami met mijn 10-jarige zoon. Ik vind het leuk dat mijn zoon door talloze pogingen de volgende belangrijke conclusies kan trekken:
- Een mooi figuur ontstaat alleen door zorgvuldig en precies te vouwen. Een enkele slordige vouw - en uiteindelijk is het figuur niet meer perfect. (Detailverliefdheid en zorgvuldigheid zijn belangrijk om een uitstekend resultaat te behalen)
- Men moet een specifieke instructie volgen die men moet onthouden. Een gemiddeld complex figuur bestaat meestal uit ongeveer 50 stappen. (Het is belangrijk om instructies te volgen en de volgorde van de stappen te onthouden)
- Haast leidt tot niets - het is beter om langzamer, maar juist te vouwen dan om haastig te zijn, een fout te maken en opnieuw te beginnen. Hier wordt men herinnerd aan het volksgezegde: "Haast u langzaam". (Geduld en zorgvuldigheid in het werk leiden vaak tot betere resultaten dan haast)
- Als het niet lukt bij de vijfde poging, moet men het gewoon tien keer proberen. Talent en natuurlijke vaardigheden maken slechts 2% uit van het succes, de overige 98% is oefening. (Vastberadenheid en constante oefening zijn de sleutel tot meesterschap)
Bovendien ontwikkelt origami uitstekend de fijne motoriek. Ik kan mijn zoon helpen om kennis op school te vergaren en naar de universiteit te gaan, maar zijn hoofd is van hem. En als hij niet wil werken met zijn hoofd in het leven, kan hij op zijn minst een uitstekende banketbakker worden!
Als voorbeeld hier een video waarin hij een origami-shuriken-ster vouwt.