10 Etap postprodukcji
Rysunek 10.1: Zdjęcie przedstawia perkusistę podczas koncertu Milow 1 września 2011. Po pierwszym kroku jakim jest zabezpieczenie danych (i ich archiwizacja) konieczne jest dokonanie wyboru najlepszych fotografii. Następnie należy je lekko edytować i opatrzyć tagami.
Dopiero wtedy mogą one zostać zapisane osobno i być dostępne do publikacji (oby: sprzedarzy). Nikon D3S z obiektywem Nikkor 4,0/24-120 mm z użytą ogniskową 70 mm. 1/200 sekundy, przysłona 4, ISO 1600.
(Zdjęcie © 2011: Jens Brüggemann – www.jensbrueggemann.de)
10.1 Zabezpieczanie danych i archiwizacja
Przed przejściem do przeglądania zdjęć lub podejmowaniem decyzji co do wyboru, na pierwszym miejscu w procesie postprodukcji jest zabezpieczenie (i archiwizacja) plików oryginalnych, które w przypadku fotografów koncertowych zazwyczaj są plikami RAW (format RAW jest najbardziej sensowny ze względu na trudne warunki oświetleniowe, ponieważ pozwala wyciągnąć z zdjęć najwięcej). Dopiero gdy wszystkie zdjęcia zostały właściwie (i podwójnie) zabezpieczone, można przystąpić do wyboru.
Do zabezpieczenia danych dostępne są różne systemy. Ja preferuję podwójne zabezpieczenie danych na dwóch różnych systemach RAID (po jednym z rodziny „StudioRAID Blueline” oraz „myRAID”, oba od firmy Certon Systems; dostępne na przykład w sklepie internetowym www.calumetphoto.de), które są fizycznie oddzielone i niezależnie działają. Redundancja wynikająca z tej metody służy bezpieczeństwu danych, ponieważ w przypadku kradzieży lub zniszczenia jednego systemu RAID wszystkie ważne zdjęcia będą nadal dostępne na drugim systemie.
Rysunek 10.2: Do bieżącego zabezpieczania danych używam systemu RAID „Studioline” od firmy Certon Systems (RAID = „Redundant Array of Independent Discs” = redundantna tablica niezależnych dysków). Składa się on z 8 dysków twardych, z których do 2 dysków może ulec awarii jednocześnie (a mimo to dane pozostaną bezpieczne). System ten jest zaprojektowany jako NAS (Network Access Storage), co oznacza, że zarówno pracownicy, jak i na przykład klienci z całego świata mogą uzyskać do niego dostęp przez sieć. Aby uniknąć nadużyć i dostępu nieautoryzowanych osób, można utworzyć odpowiednie foldery z uprawnieniami dostępu.
Dla mnie takie rozwiązanie jest znacznie atrakcyjniejsze (i bezpieczniejsze) niż przechowywanie ważnych danych w abstrakcyjnej „chmurze” (czyli w nieznanym mi centrum danych gdzieś na świecie).
(Zdjęcie © 2011: Jens Brüggemann – www.jensbrueggemann.de)
Fotografowie powinni przechowywać swoje fotografie według sprawdzonego schematu, który pozwoli im szybko odnaleźć zdjęcia, gdy będą potrzebne (na przykład do sprzedaży do czasopisma muzycznego). Do tego celu doskonale nadają się bazy danych. Dotyczy to jednak tylko najlepszych, wybranych fotografii. Kompletne zdjęcia z sesji fotograficznych najlepiej przechowywać w sposób uporządkowany chronologicznie, na przykład według wzoru:
…
2013-04-22 - David Garrett - Koncert - Berlin
2013-05-16 - Eros Ramazzotti - Koncert - Berlin
2013-06-08 - Depeche Mode - Wywiad - Berlin
2013-06-09 - Depeche Mode - Koncert - Berlin
2013-06-16 - Staatsoper für Alle - Koncert - Berlin
2013-07-12 - Blackmail - Koncert - Bochum
…
Dzięki temu już na liście treści będzie można rozpoznać, o jakie zdjęcia chodzi. Ze względu na poprzedzającą datę, sortowanie odbywa się chronologicznie rosnąco. Kto dodatkowo przechowuje swoje najlepsze, wybrane i edytowane zdjęcia w bazie danych, ten jest doskonale przygotowany do wszystkich zastosowań, ponieważ zarówno archiwizacja jak i szybkie odnajdywanie potrzebnych zdjęć jest dzięki temu efektywne.
Rysunek 10.3: Wybrane najlepsze zdjęcia dodatkowo przechowuje się w bazie danych, aby można było je szybko znaleźć w przypadku zapytań klientów. Dlatego konieczne jest profesjonalne opisanie, ponieważ na podstawie tagów można później filtrować zapytania. Skrzypek David Garrett podczas koncertu w Filharmonii w Berlinie 22 kwietnia 2013. Canon EOS-1D X z obiektywem EF 2,8/300 mm. 1/250 sekundy, przysłona 4,0, ISO 4000. Ręczne ustawienie parametrów ekspozycji. Wybrana metoda pomiaru ekspozycji: pomiar punktowy.
(Zdjęcie © 2013: DAVIDS/Sven Darmer – www.svendarmer.de)
10.2 Wybór fotografii
Wielu fotografów popełnia błąd dokonania pochopnego wyboru zdjęć; najlepiej od razu po koncercie, gdy wrażenia są jeszcze świeże. Ten sposób postępowania jest zrozumiały, jeśli szybkość decyduje o sukcesie sprzedaży; na przykład dla fotoreporterów, którzy jeszcze tego samego wieczora muszą przesłać wybór zdjęć do lokalnej gazety, aby następnego dnia zdjęcie wraz z relacją z koncertu zostało opublikowane w gazecie. Dla wszystkich innych fotografów koncertowych zasada brzmi inaczej, że między wykonaniem zdjęć a wyborem powinna upłynąć przynajmniej jedna noc (lub nawet lepiej: 24 godziny). Dzięki temu będzie można podejść do wyboru zdjęć bardziej „obiektywnie”, przynajmniej z nieco większym dystansem.
Rysunek 10.4: To zdjęcie wybrałem, ponieważ moim zdaniem udało mi się uchwycić w nim „typowe” dla tego koncertu zdjęcie artysty. Jan Delay śpiewa, skacze, jest ekstrawagancko ubrany i efektownie stoi na pierwszym planie, podczas gdy zespół znika w tle sceny. Oczywiście istnieją podobne zdjęcia; ale to jest jedno z moich ulubionych „pięciogwiazdkowych”. Jan Delay podczas koncertu 20 sierpnia 2010 na festiwalu namiotowym Ruhr w Bochum/Witten. Nikon D3S z obiektywem Nikkor 2,8/24-70 mm z użytą ogniskową 24 mm. 1/1000 sekundy, przysłona 3,5, ISO 3200. (Zdjęcie © 2010: Jens Brüggemann – www.jensbrueggemann.de)
Jakie programy są używane do selekcji, jest właściwie nieważne. Ja korzystam z Bridge od Adobe.
Prawie wszystkie programy do wyboru zdjęć mają wspólną cechę - możliwość przydzielania priorytetów zdjęciom; na przykład poprzez przypisanie kolorów lub gwiazdek. Zaleca się, aby w pierwszym kroku, przy średnim widoku, ocenić wszystkie pozornie najlepsze zdjęcia trzema *** gwiazdkami.
W kolejnym kroku, gdy wyświetlane są już tylko wszystkie zdjęcia z trzema gwiazdkami *** lub więcej, lepsze z pierwszego kroku są albo oceniane czterema **** gwiazdkami albo największe ulubione od razu pięcioma *****. Zdjęcia, które są trochę słabsze od średniej ocenionej trzema gwiazdkami ***, są obniżane o dwa gwiazdki ** i znikają z widoku (ponieważ wyświetlane są tylko zdjęcia, które mają trzy gwiazdki *** lub więcej).
Następnie, po ponownym sprawdzeniu wszystkich zdjęć przy dużym widoku, które zostały ocenione czterema **** lub pięcioma gwiazdkami w poprzednim kroku. Teraz trzeba ocenić wszystkie zdjęcia, które mają być poddane edycji i sprzedaży, na pięć gwiazdek. Dzięki temu systematycznemu podejściu sukcesywnemu można wybrać najlepsze zdjęcia spośród bardzo podobnych fotografii/motywów za pomocą porównań. Ponadto można śledzić, ile naprawdę dobrych zdjęć zostało zrobionych podczas koncertu i ile zdjęć zostało wybranych do dalszej obróbki.
Rycina 10.5: Czasami trudno jest podjąć decyzję; wiele ujęć jest podobnych, różnią się tylko niuansami. Często jest sensowne połączenie kilku zdjęć w kolaż, jak w "badaniu". Tutaj zauważyłem, że perkusista był oświetlony niemal identycznie (przy naturalnym świetle dziennym), podczas gdy tło zmieniało się kolorystycznie. Nikon D800 z obiektywem 2,8/70-200-mm-Nikkor przy ogniskowej 100 mm. Czas naświetlania 1/320 s, przysłona 3,5, ISO 800.
(Zdjęcie © 2013: Jens Brüggemann – www.jensbrueggemann.de)
10.3 Porady dotyczące obróbki zdjęć
Fotografia koncertowa jest powszechnie postrzegana jako fotografia o charakterze dokumentalnym. Wynika to z faktu, że większość publikacji odnosi się do sprawozdawania z koncertów. W takim przypadku obróbka obrazu jest prowadzona bardzo subtelnie. Jasność i kontrasty są optymalizowane, zbyt ostre zabarwienie (często spowodowane niekorzystnym oświetleniem reflektorów) jest usuwane.
Redukcja szumu jest często konieczna, ponieważ wiele zdjęć koncertowych jest rejestrowanych z wyższą czułością światła (ISO 3.200 i więcej). Redukcja szumu służy złagodzeniu uciążliwego zakłócenia obrazu, aby można było dostarczyć technicznie poprawne (lub przynajmniej lepsze) zdjęcia.
Rycina 10.6: Program Camera Raw oferuje możliwość redukcji szumu podczas przetwarzania plików RAW. Ta funkcja jest ceniona przez wielu fotografów koncertowych, ponieważ ze względu na relatywnie słabe warunki oświetleniowe podczas większości koncertów musimy ustawić czułość ISO na często 3.200 ISO lub więcej, aby móc fotografować względnie bez poruszeń (bez statywu!). Pokazana jest tutaj przykładowa redukcja szumu na jednym z moich zdjęć (dla lepszego oszacowania efektu w widoku fragmentu obrazu 100%, patrz następna strona).
(Zdjęcie © 2011: Jens Brüggemann – www.jensbrueggemann.de)
Rycina 10.7: Culcha Candela 20 sierpnia 2011 r. podczas festiwalu namiotowego Ruhr. Nikon D3S z obiektywem 4,0/24-120 mm Nikkor, przy ogniskowej 24 mm. Czas naświetlania 1/500 s, przysłona 4,0, ISO 3.200.
(Zdjęcie © 2011: Jens Brüggemann – www.jensbrueggemann.de)
Rycina 10.8: Udo Lindenberg na koncercie w Berlinie 15 października 2008 r. Obowiązkowym etapem jest przetwarzanie najlepszych (wybranych) zdjęć. Przynajmniej jasność i kontrast powinny być sprawdzone dla każdego zdjęcia i ewentualnie zoptymalizowane. Ostrzenie obrazu (za pomocą Photoshopa: Filtr>>Filtr ostrości>>Rozmycie maski nieostrą), przed opublikowaniem zdjęć, jest również konieczne. Jednak należy pamiętać, aby nie przesadzać z ostrzeniem i że jest to ostatni etap pracy przed przekazaniem obrazu!
(Zdjęcie © 2012: DAVIDS/Sven Darmer – www.svendarmer.de)
Manipulowanie kolorami obrazu można również uznać za dopuszczalne ingerencje, bez utraty autentyczności zdjęcia. W szczególności gazety publikowały wcześniej zdjęcia tylko w czerni i bieli. Po przejściu większości gazet na druk kolorowy i prezentowanie wszystkich stron w kolorze, ta tendencja się zmieniła; jednak czarno-białe zdjęcia nadal są "w modzie" i ulubione zarówno wśród młodych, jak i starych osób.
Należy jednak pamiętać, że nie wszystkie ujęcia równie dobrze prezentują się w czerni i bieli; dla niektórych kolorystyka odgrywa zbyt dużą rolę w tym, czy zdjęcie robi wrażenie czy nie. Inne z kolei zdjęcia są o wiele bardziej wyraziste w czerni i bieli, dlatego każdy fotograf powinien zbadać swoje zdjęcia koncertowe pod kątem tego, które zdjęcia wymagają odpowiedniej obróbki, aby spodobały się odbiorcy obrazu.
Rycina 10.9: Oto trzy przykłady tego samego zdjęcia: Górne zdjęcie przedstawia oryginał. Nie jest on zmieniany, kolory czerwony i niebieski w tle mają silny wpływ sygnalizacyjny. Na pierwszy rzut oka można by powiedzieć, że kolory w tym zdjęciu są niezbędne do jego efektu. Po usunięciu kolorów (tutaj wykonanym po prostu poprzez całkowite zmniejszenie nasycenia kolorów) powstaje czarno-białe zdjęcie (środek), które w porównaniu z oryginałem wydaje się raczej nudne, blade (i po prostu bezbarwne). W bezpośrednim porównaniu większość ludzi wybierze oryginał. Jednak przy edycji zdjęcia znaczenie ma także umiejętności redaktora. Jak można dobrze zobaczyć na tym przykładzie, czyste zmniejszenie nasycenia kolorów, aby uzyskać czarno-białe zdjęcie, niekoniecznie jest optymalne. Dodatkowe/inne kroki edycyjne są konieczne, jeśli zdjęcie ma działać. Tutaj zdecydowałem się na nadanie czarno-białemu zdjęciu wyraźniej „cechy” poprzez dodanie tonacji sepia (dolne zdjęcie).
Porównując to teraz z oryginałem, dużo bardziej mi się podoba, ponieważ mocne kolory czerwieni i niebieskiego teraz nie rozpraszają tak bardzo uwagi od wokalisty. Teraz zdjęcie bardziej oddaje delikatną muzykę Milow niż kolorowy pierwowzór. Koncert Milow odbył się 1 września 2011. Nikon D3S z obiektywem Nikkor 1,4/85mm. Czas naświetlania 1/160, przysłona 2,2, ISO 1.250.
(Zdjęcie © 2011: Jens Brüggemann – www.jensbrueggemann.de)
Ilustracja 10.10: W programie Photoshop zapisałem standardową sekwencję poleceń do konwersji zdjęć kolorowych na sepii w sekcji Działania. To nie tylko oszczędza czas, ale także gwarantuje, że większość moich zdjęć przekształconych na sepię będzie pasować do siebie. Konwertując sepie, można zdarzyć się, że zdjęcia wyglądają zbyt różnorodnie i nie pasują do siebie. Niemniej jednak mam możliwość indywidualnej zmiany tonacji, gdy standardowa sekwencja poleceń nie zadowala mnie w 100%. Możliwość zapisywania (i nazewnictwa) sekwencji edycji w Photoshopie jest ogromną pomocą przy obróbce wielu zdjęć (na przykład dla klienta) w podobny sposób.
W indywidualnych przypadkach dalsze edycje obrazów są jak najbardziej uzasadnione lub pomocne, na przykład jeśli zdjęcia nie mają być używane do relacji prasowych, a planowane są publikacje, które nie odnoszą się do konkretnego koncertu czy artysty (zatem są tak naprawdę „neutralne“).
Ilustracja 10.11: Zwykle nie lubię manipulować moimi zdjęciami. Bardzo szybko można się znudzić takimi efektami. Jednakże czasami, gdy potrzebne są abstrakcyjne zdjęcia, które pasują tematycznie do „muzyki”, ale nie mają być jednoznacznie przyporządkowane do muzyka czy zespołu, są one skutecznym środkiem do odmiany. Nikon D3S z obiektywem 4/24-120mm Nikkor przy ogniskowej 105mm. Czas naświetlania 1/200, przysłona 4,0, ISO 2.500. Ręczne ustawienie parametrów ekspozycji.
(Zdjęcie © 2011: Jens Brüggemann – www.jensbrueggemann.de)
Ilustracja 10.12: Bardzo podobał mi się efekt „efektu kafelkowego” po dodatkowej zmianie kolorystycznej zdjęcia. Stosując filtry w Photoshopie, należy jednak uważać, aby nie stosować takich efektów zbyt często. Ponadto warto zwrócić uwagę, aby nie zawsze korzystać z tych samych ustawień, lecz dostosować je indywidualnie dla każdego zdjęcia, aby uzyskać najlepszy efekt. Sunrise Avenue na koncercie 27 sierpnia 2012. Nikon D4 z obiektywem 1,4/85mm Nikkor. Czas naświetlania 1/640, przysłona 2,5, ISO 2500. Priorytet przysłony (automat czasu nasłuchowego).
(Zdjęcie © 2011: Jens Brüggemann – www.jensbrueggemann.de)
Ilustracja 10.13: Pierwotnie byłem fotografem czarno-białym. Nie miałem nic przeciwko przypadkowo pojawiającym się kolorom w wielu zdjęciach; redukcja do czerni i bieli (lub często również sepia) moim zdaniem czyni moje fotografie bardziej ekspresyjne i interesujące. Z czasem, jeszcze w epoce analogowej, kiedy fotografowano filmem, odkryłem „Crossen” zdjęć (jednostronny film dia był naświetlany a następnie rozwijany jak negatywowy film, w C41 zamiast E6).
Rezultatem było to, że po znalezieniu odpowiedniego filmu do moich celów, zdjęcia stawały się o wiele bardziej intensywne pod względem kolorów, o silniejszych kontrastach. W fotografii cyfrowej również to działa: za pomocą poleceń Nasycenie kolorów i Krzywej tonalnej można tworzyć zdjęcia, które są „wyraziste” kolorowo i praktycznie graficznie z powodu kontrastów.
W górnym zdjęciu pokazano oryginalne zdjęcie. W pierwszym kroku zwężyłem obraz, odciąłem kawałek z dolnej krawędzi; zwiększyłem również Nasycenie kolorów zdjęcia, aby uzyskać jaskrawe kolory (patrz zdjęcie środkowe). Wir sind Helden na koncercie 25 sierpnia 2011. Nikon D3S z obiektywem 1,4/85mm Nikkor. Czas naświetlania 1/250, przysłona 3,5, ISO 2.000. Ręczne ustawienie parametrów ekspozycji.
(Zdjęcie © 2011: Jens Brüggemann – www.jensbrueggemann.de)
Ilustracja 10.14: Aby uzyskać dalszą abstrakcję i niemal graficzny efekt, w drugim kroku zwiększyłem kontrasty zdjęcia za pomocą Krzywej tonalnej w Photoshopie.
Uwaga: Możliwości obróbki i modyfikacji obrazu są praktycznie nieograniczone, zwłaszcza przy użyciu Photoshopa. Należy jednak pamiętać, jak mają być wykorzystywane nasze zdjęcia. Zbyt intensywna obróbka czy zmiany mogą przeciwstawiać się celowi autentycznej relacji koncertowej.
Jednak jeśli zdjęcia są wystawione w galeriach, chodzi więc o sam wyraz artystyczny fotografii, a mniej o przedstawionych muzyków, modyfikacje o dowolnym rodzaju są niewątpliwie skutecznym środkiem dla fotografa do wyrażenia swojego punktu widzenia.
Orientacja na cel publikacji jest więc dobrym sposobem na zdecydowanie, ile obróbki obrazu jest dozwolone i konieczne.
10.4 Prezentacja
Jeśli ktoś chce pokazać swoje zdjęcia publiczności, powinien pamiętać, aby prezentowały się one jak najbardziej „ekskluzywnie”. Ramka wokół zdjęcia (w Photoshopie można ją stworzyć za pomocą polecenia Powłoka robocza) pełni wtedy tę samą funkcję co kiedyś passe-partout analogowej epoki.
Ten „dodatkowy wysiłek”, aby odpowiednio „luksembursko” zaprezentować zdjęcia, zdecydowanie opłaca się. Fotografie wyglądają w ten sposób bardziej elegancko, wartościowo.
Jeśli planuje się umieszczenie napisów (na przykład nazwa fotografa) na zdjęciu lub passe-partout, należy wybrać dla nich neutralny „kolor” (czarny, szary biały) lub kolor, który występuje również na zdjęciu.
Rysunek 10.15: Aby biały obramowanie („zamiennik paspaturu“) wyróżniał się na białym tle papieru, pomalowałem jeszcze rogi farbą (w Photoshopie: użyto bardzo miękkiej szczotki, która jedynie „dotknęła“ rogów). Koncert Jan Delaya z zespołem 20 sierpnia 2010 r. na festiwalu namiotowym Ruhr. Nikon D3S z obiektywem 2,8/24-70 mm Nikkor przy ogniskowej 70 mm. Czas naświetlania 1/1250 sekundy, przysłona 3,5, ISO 3.200. Priorytet przysłony (automatyka czasu).
(Foto © 2010: Jens Brüggemann – www.jensbrueggemann.de)
10.5 Tagowanie
Przekazując zdjęcia do celów komercyjnych, zwłaszcza do profesjonalnych dystrybutorów (redakcje, agencje fotograficzne, itp.), należy zadbać, aby ważne informacje o treści zdjęć nie zostały pominięte.
W fotografii koncertowej są to na przykład: nazwa występującego zespołu, nazwa artysty będącego centrum fotografii, miejsce wydarzenia i miejsce występu (np. „Olympiastadion Berlin“), data i godzina wykonania, szczegóły (np. „ostatni koncert z zespołem, zanim go opuścił“) oraz oczywiście nazwa autora zdjęcia i inne informacje o prawach autorskich (np. w publikacjach wymienić nie tylko nazwisko fotografa, ale także adres internetowy).
Dodatkowo podanie numeru rachunku bankowego może być sensowne, aby dystrybutorzy mieli dane bankowe do przekazania honorariów licencyjnych (dodatkowo do faktury, jeśli ta rzekomo nie dotrze).
Rysunek 10.16: Tagi (słowa kluczowe) ułatwiają wyszukiwanie obrazów do określonych celów. Powyższe zdjęcie można łatwo znaleźć, jeśli są szukane zdjęcia z tematyki muzyki na żywo, koncertów, muzyki klasycznej, występów scenicznych itp. A także w temacie „Ukryci” powyższe zdjęcie będzie wybrane z powodu tagowania. Na przykład Andrea Bocelli 15 maja 2013 r. w koncercie w Filharmonii w Berlinie. Canon EOS-1D X z EF 2,8/300 mm. 1/200 sekundy, przysłona 4,0, ISO 3.200. Priorytet migawki (automat przysłony). Wybrana metoda pomiaru światła: integralny pomiar ważony na środku. (Foto © 2013: DAVIDS/Sven Darmer – www.svendarmer.de)
Uwaga: Tagowanie służy do szybkiego odnajdywania obrazów pasujących do poszukiwanego tematu. Jednak powinny być podane tylko sensowne słowa kluczowe. Niektórzy (koncertowi) fotografowie są nieco zbyt szczodrzy w przypisywaniu tagów, co sprawia, że zdjęcia często pojawiają się w wynikach wyszukiwania – ale rzadko rzeczywiście pasują do tematu. To może szybko zrujnować dobrą relację z klientem, dlatego wybór tagów powinien być naprawdę przemyślany i sensownie dopasowany do treści obrazu.
Rysunek 10.17: Perkusista Martin Grubinger na koncercie w Filharmonii w Berlinie 11 kwietnia 2012 r. Podczas pisania tego samouczka pomocne były mi tagi mojego kolegi Svena Darmera w informacjach o pliku Photoshop, bo bez nich nie znałbym wszystkich nazw muzyków. Canon EOS-1D Mark IV z EF 2,8/300 mm. 1/160 sekundy, przysłona 2,8, ISO 1.600. Priorytet migawki (automat przysłony). Metoda pomiaru światła: integralny pomiar ważony na środku.
(Foto © 2012: DAVIDS/Sven Darmer – www.svendarmer.de)
Życzę „Dobrej światła” i wielu świetnych koncertów!
Jens Brüggemann, kwiecień 2014 r.
